Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі – Алматы: Мемлекеттік тілді дамыту институты. Б.Қалиев.. 2014.
РЕКТЕ — (стар.) прямо руль. Самойлов К. И. Морской словарь. М. Л.: Государственное Военно морское Издательство НКВМФ Союза ССР, 1941 … Морской словарь
сәмсіректе — ет. жерг. Не істерін білмей дағдару, сенделу. Әуез Сердәлі үйтамына ат тұмсығын тақап тоқтады да, ер үстінен қарғып түсіп, с ә м с і р е к т е п тұрып қалды (А.Мекебаев, Алапат, 396) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
бекітпе — (Замок, затвор) артиллериялық зеңбіректің (пулеметтің) ұңғы каналын бекітуге және атуға арналған механизм. Ашылу тәсіліне байланысты бекітпе көлденең (оңға немесе солға) және тік (жоғары немесе төмен) болып бөлінеді. Бекітпе гильзамен оқталатын… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
калибрден кіші снаряд — (Подкалиберный снаряд) жоюшы бөлігінің диаметрі өзі арналған зеңбірек калибрінен кіші болып келетін басты мақсаттағы артиллериялық снаряд. Ұңғы арнасымен дұрыс жүруі үшін К.к.с. қарудың калибріне сәйкес жетекші құрылғымен жабдықталады. К.к.с.… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
кері соғу — (Отдача) ату кезіндегі оқ дәрі газы қысым күшінің оқатар қару (тапанша, мылтық, автомат, пулемет, артиллериялық зеңбіректер) ұңғысының арнасы түбіне әсер етуі. К.с. қару түрлеріне байланысты ату бағытына қарама қарсы, бүкіл қарудың немесе оның… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
техникалық ату жылдамдығы — атыс қарқыны (Техническая скорострельность (темп стрельбы)) қару үлгісінің уақыт бірлігі ішінде (1 минутта) үздіксіз ату кезінде жасайтын атыс саны. Қарудың Т.а.ж. әрқашан да оның ұрыстық ату жылдамдығынан бірнеше есе көп болады. Мыс., автоматтың … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
асар — 1 (Қ орда: Сыр., Жал., Қарм.; Шығ.Қаз., Күрш.; Қост.: Торғ., Жанг., Семиоз.; Жезқ., Ұлы.; Жамб.: Шу, Қорд., Мер.; Алм., Жам.) тамақтандыруды өз мойнына алып, көп адамды көмекке шақыру. Там тұрғызуға жекжаттарым тегіс а с а р салысқан (Алм., Жам.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
сабан — 1 (Ақт.: Ойыл, Тем., Ырғ.; Гур.: Есб., Маңғ.; Қ орда, Арал; Қост., Жанг.; Рес., Орын.; Түрікм.: Ашх., Таш., Мары, Красн.) соқа. С аб а н м е н жер айдаймыз (Ақт., Ырғ.). С а б а н м е н айналасын жыртып таста (Гур., Есб.). С а б а н айдауға… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
шығайда — 1 Қ орда., Арал) ертеде, бұрынғы кезде. Ш ы ғ а й д а осы Сыр бойында Жанғожа батыр боп өткен екен Қ орда., Арал) 2 (Түрікм.: Таш., Көнеүр., Тахта, Ашх., Тедж.) сирек, бірен саран. Төңіректе сиыр ұстаушылар ш ы ғ а й д а ғана кездеседі (Түрікм.,… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
бозбастылық — зат. сөйл. Бозбастық. Одан беріректе, б о з б а с т ы л ы қ т ы ң жолымен Нәпектер домбыра тартып, ән қосса, гармонт шалып, би билесе, шеткеріректен ыржалаңдап тұратын Тотай емей кім еді (Соц. Қаз., 07.07.1974, 4) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
